بیماری تب سه روزه گاوی چیست؟ | علائم + روش های تشخیص + درمان 

بیماری تب سه‌روزه گاوی یا BEF، یک اختلال ویروسی است که در گاوها و گاومیش‌ها ایجاد بیماری می‌کند. معمولاً حیوانات مبتلا به این بیماری در مدت چند روز علائم بیماری را نشان می‌دهند. در طی این مدت، از آنجا که حیوانات بیمار ممکن است تنها در چند روز علائم بیماری را نشان دهند، به آن تب سه‌روزه گاوی یا BEF می‌گویند. علائم اولیه این بیماری شامل تب شدیدی است که معمولاً با افزایش دمای بدن تا 41 درجه سانتیگراد آغاز می‌شود (دمای عادی بدن حدود 38 درجه سانتیگراد است).

با پیشرفت بیماری، دمای بدن گاو مبتلا به تب سه‌روزه گاوی طی 36 ساعت به حالت عادی برمی‌گردد. اولین نشانه‌های ابتلا به این بیماری شامل کاهش ناگهانی و شدید تولید شیر است. همچنین، برخی از گاوهای باردار مبتلا به این بیماری ممکن است دچار سقط جنین شوند، که معمولاً ناشی از تب بیش از حد ناشی از ابتلا به این ویروس است. در صورت ابتلا، حیوانات بیمار از خوردن و آشامیدن دست کشیده و بی حال و افسرده می‌شوند. گاوهای مبتلا معمولاً بیش از حد بزاق تولید می‌کنند، ترشحات رشته‌مانند در بینی آنها ایجاد می‌شود و ممکن است آبریزش چشم داشته باشند.

دلایل بروز تب سه  روزه گاوی
بیماری تب سه‌ روزه گاوی به عامل اصلی یک رابدوویروس منتقله از بندپایان، به نام "ویروس تب زودگذر" یا "ویروس تب بی‌دوام گاو" برمی‌گردد. گاوهای سالمند که سابقه ابتلا به این بیماری را دارند، معمولاً مقاومتی نسبی نسبت به آن پیدا می‌کنند. همچنین گوساله‌های تازه به دنیا آمده تا حدود 6 ماهگی نیز ایمنی نسبی در برابر این بیماری دارند. میزبان دقیق این ویروس هنوز به طور قطعی مشخص نشده است، اما به احتمال زیاد، پشه‌ها و به ویژه پشه خاکی به عنوان ناقل این ویروس شناخته می‌شوند. گاوها و گاومیش‌ها به طور کلی مستعد ابتلا به این بیماری هستند.

علائم بالینی تب سه روزه گاوی چگونه نمایان می شود؟
بیماری تب سه‌روزه گاوی یکی از شایع ترین بیماری های گاوی است  عمدتا در سه مرحله توصیف می‌شود. در مرحله اول، یا همان مرحله تب شدید، علائم ناگهانی و شدیدی ظاهر می‌شود که در گاوهای شیری ممکن است عوارض قابل توجهی ایجاد کند. گاوهای مبتلا ممکن است یک یا چند علامت زیر را نشان دهند:

1. تب
2. علائمی مرتبط با تب
3. لرزش در اندام‌های گاو مبتلا
4. کاهش تولید شیر در گاوهای شیری
5. از دست دادن اشتها و توانایی جویدن غذا
6. افزایش دمای مقعد به بیش از 40 درجه سانتیگراد
7. ترشحات از چشم، بینی، و افزایش ترشح بزاق از دهان

مرحله دوم بیماری شامل ایجاد سفتی و لنگی در عضلات یک یا چند اندام است. در برخی از گاوهای مبتلا، ممکن است نفخهای ثانویه به دلیل التهاب عمومی حفره شکم و استاز شکمبه ایجاد شود. لنگیدن می‌تواند در اندام‌ها یا مفاصل رخ دهد و باعث تورم شود.

در مرحله سوم، یعنی مرحله بهبودی، بیشتر حیوانات مبتلا به خوردن و آشامیدن باز می‌گردند. گاوهای لاغر ممکن است با مشکلات جدی مواجه شوند، اما حیواناتی که اندام مناسبی دارند، احتمال بهبودی بیشتری دارند. برخی از حیوانات مبتلا به دلیل آسیب عضلانی یا آسیب به نخاع ممکن است مشکلات جدی حرکتی داشته باشند.

بیماری تب سه روزه گاوی چه علائمی دارد؟
عوارض بیماری تب سه‌روزه گاوی می‌تواند با تداوم و شدت علائم، به پیامدهای اقتصادی منفی منجر شود. در اثر ابتلا به این بیماری، تلفات قابل توجهی در گله‌ها رخ می‌دهد زیرا بیماری تب سه‌روزه گاوی در صورت عدم درمان، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این بیماری ممکن است در برخی از گاوها با شرایط خاص عوارض بدتری ایجاد کند، از جمله:

1. گاوهای باردار و شیرده
2. گاوهای چاق و دارای چربی بیش از حد
3. علاوه بر این، بیماری تب سه‌روزه گاوی می‌تواند منجر به اثرات منفی بر تولیدات گله شود، از جمله:
4. ناباروری موقت (تا 8 هفته)
5. سقط جنین در برخی از گاوهای مبتلا در دوران بارداری
6. فلج دائمی یا موقت که می‌تواند در اثر آسیب به نخاع ایجاد شود
7. خشک شدن برخی از گاوهای شیرده
8. کاهش ناگهانی تولید شیر، که می‌تواند به کاهش بیش از 70٪ تولید شیر منتهی شود
9. مرگ یا خواب طولانی مدت که منجر به "سندرم داونر" می‌شود

این بیماری می‌تواند به شدت گله را تحت تأثیر قرار دهد و هزینه درمان حیوانات مبتلا نیز می‌تواند بسیار بالا باشد.

معاینات پس از مرگ گاو مبتلا به بیماری تب سه روزه گاوی
انجام معاینات پس از مرگ گاو مبتلا به تب سه‌روزه گاوی برای تشخیص احتمال ابتلا به بیماری‌های دیگر تب‌دار حاد، مانند تب کنه، که اغلب به همان شرایط بیماری تب سه‌روزه گاوی منجر می‌شود، بسیار اهمیت دارد. با انجام این آزمایشات و تشخیص علت اصلی مرگ گاو بیمار، می‌توان بهبود شرایط بهداشت عمومی گله را ارتقا داده، از ابتلا حیوانات سالم به بیماری پیشگیری کرده و با اجرای اقدامات درمانی و بهداشتی مناسب و به موقع، از گسترش گسترده بیماری در گله‌ها جلوگیری کرد.

بیماری تب سه روزه گاوی از چه طریقی شیوع پیدا می کند؟
هنوز تاکیدی در شناسایی ناقلین ویروس بیماری تب سه‌روزه گاوی صورت نگرفته است. اما به احتمال زیاد، پشه‌ها و به‌ویژه پشه خاکی به عنوان ناقلین این بیماری شناخته می‌شوند. همچنین، با تزریق مقدار کمی خون آلوده به ویروس به گاوهای سالم، بیماری ایجاد می‌شود. تب سه‌روزه گاوی از طریق تماس فیزیکی، ترشحات بدن یا قطرات آئروسل در هوا منتقل نمی‌شود. همچنین به نظر نمی‌رسد که این بیماری از طریق منی منتقل شود.

هنوز مشخص نشده است که آیا ویروس بیماری تب سه‌روزه گاوی در محصولات گوشتی غیرفعال می‌شود یا خیر. شیوع این بیماری به فصل و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. این بیماری در دوره‌های خشکسالی کمتر مشاهده می‌شود، اما پس از یک دوره طولانی از خشکسالی، شیوع آن افزایش می‌یابد.

روش های تشخیص بیماری تب سه روزه گاوی
برای تشخیص دقیق بیماری تب سه روزه گاوی، لازم است که به صورت روزانه بر سلامتی گاوهای خود نظارت داشته باشید و در صورت تشخیص هر گاوی مبتلا به این بیماری، سریعاً اقدامات درمانی را آغاز کنید. بنابراین، ضروری است که با علائم بالینی ابتلا گاوها به این بیماری آشنا شوید تا قبل از انجام آزمون‌های آزمایشگاهی تب سه روزه گاوی، بتوانید اقدامات درمانی لازم را شروع کنید.

تشخیص دقیق بیماری تب سه روزه گاوی به کمک دامپزشک صورت می‌پذیرد. اما با شناخت علائم بالینی این بیماری، می‌توان به صورت تخمینی به تشخیص آن پرداخت. علائم بالینی که به شما در تشخیص بیماری تب سه روزه گاوی کمک می‌کند عبارتند از:

1. افسردگی
2. سقط جنین
3. خوابیدن بیش از حد
4. کاهش مصرف آب و غذا
5. لنگیدن، سفتی عضلات و لرزش بدن
6. افزایش تولید بزاق، آبریزش چشم و آبریزش بینی
حیوانات سالمند و پیر به شدت تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند زیرا دوره‌های طولانی خوابیدن و عدم تحرک منجر به آسیب عضلانی در آن‌ها می‌شود. بنابراین، حمایت ویژه از این حیوانات ضروری است.

روش های کنترل بیماری تب سه روزه گاوی
شیوع بیماری تب سه روزه گاوی با مشاهده لنگی، سفتی عضلات، درد، تب کوتاه مدت و گسترش سریع بیماری در گله تشخیص داده می‌شود. باید تمام تلاش خود را انجام داد تا حیوانات سالم به این بیماری مبتلا نشوند. ویروس بیماری اغلب از طریق آزمایش نمونه خون گرفته شده از حیوان بیمار در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده می‌شود. همچنین آزمون PCR می‌تواند وجود ویروس را تشخیص دهد، اما این آزمون زمانی موفقیت‌آمیز خواهد بود که نمونه‌ها در چند روز اول ابتلا دام به بیماری گرفته شود. همچنین برای تشخیص وجود آنتی بادی‌های ضد ویروس، باید دو نمونه خون تهیه شود.

درمان تب سه  روزه گاوی از چه طریقی است؟
برای کنترل بیماری تب سه روزه گاوی، واکسن‌هایی وجود دارند که محافظت طولانی‌مدتی ایجاد می‌کنند. برای اطمینان از ایجاد ایمنی کامل در حیوانات، باید واکسن را قبل از اینکه جمعیت حشرات فرصت تولید مثل داشته باشند، تزریق کنید. دوز اولیه واکسن باید دو بار و با فاصله 2 تا 4 هفته، در زیر پوست گردن تزریق شود. برای مشاوره در مورد برنامه واکسیناسیون و استفاده از واکسن، با دامپزشک خود تماس بگیرید.

درمان تب سه روزه گاوی اغلب شامل استفاده از داروهای ضد التهاب است که می‌تواند روند بهبود بیماری را کوتاه کند. با این حال، قبل از تجویز داروهای ضد التهاب، با دامپزشک خود مشورت کنید زیرا تأثیرات مصرف این داروها بر تولید گوشت و شیر ممکن است متفاوت باشد. همچنین، اطمینان از تأمین آب، سایه و غذا برای حیوانات بیمار می‌تواند باعث سریع‌تر شدن فرآیند بهبودی آن‌ها شود.

سخن پایانی
در نهایت، برای جلوگیری از شیوع گله به تب سه روزه گاوی، بهترین راه انجام به موقع واکسیناسیون است. بنابراین، پیش از فصل تولید مثل، گاوهای خود را واکسینه کنید تا به بهترین شکل ممکن در برابر ابتلا به این بیماری مقاومت ایجاد شود.