شایع ترین بیماری های گاوی | راه های انتقال بیماری

در دنیای دامداری، به ویژه در صنعت گاو شیری، بیماری‌ها یک چالش مهم هستند که می‌توانند به کاهش تولید شیر، کاهش کیفیت محصولات و حتی به از دست دادن جان حیوانات منجر شوند. بنابراین، پیشگیری از این بیماری‌ها امری بسیار ضروری و حیاتی است.

در این حوزه، دامداران با برخی بیماری‌های رایج در گاو روبرو هستند که نیازمند توجه و پیشگیری می‌باشند. این بیماری‌ها می‌توانند شامل عفونت‌های انگلی، عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، یا حتی بیماری‌های متابولیکی باشند.

به منظور جلوگیری از این بیماری‌ها، اهمیت اجرای برنامه‌های واکسیناسیون، بهداشت محیط، تغذیه مناسب، و مراقبت‌های پزشکی روزانه بسیار بالاست. همچنین، شناخت دقیق از علائم و نشانه‌های بیماری و اقدام سریع در صورت شناسایی آنها نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ادامه به شایع ترین بیماری های گاوی و راه های انتقال بیماری به دیگر دام ها اشاره میکنیم؛ با ماهمراه باشید

بیماری اسهال ویروسی گاو
بیماری اسهال ویروسی گاو یک بیماری مهم در گاو است که توسط ویروس BVD ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند به صورت آکوت یا کرونیک ظاهر شود. این بیماری از طریق تماس مستقیم با گاوهای آلوده، تماس با اشیاء آلوده، تنفس هوای آلوده و حتی از طریق آب و خوراک منتقل می‌شود.

بیماری تب برفکی
بیماری تب برفکی در گاوها یک بیماری واگیر و عفونی است که توسط باکتری Brucella abortus ایجاد می‌شود. این بیماری علائمی از جمله زخم‌های دهان و پای گاوها را نشان می‌دهد و می‌تواند به سرعت از گاوی به گاو دیگر منتقل شده و باعث ایجاد زیان‌های جبران‌ناپذیر اقتصادی شود. گاوهای مبتلا به این بیماری به مدت چند هفته غیرقابل استفاده می‌شوند. 

بیماری ورم پستان
ورم پستان در گاوهای شیری یک مشکل شایع و جدی است که می‌تواند به مشکلات اقتصادی بزرگی منجر شود. این بیماری باعث کاهش تولید و کیفیت شیر، افزایش هزینه‌های کارگر اضافی و هزینه‌های دامپزشکی می‌شود.  این باکتری های بیماری زا از گاو به گاویا در محیط اطراف گله مانند مواد بستر، کود و خاک پخش می‌شوند. 

بیماری لنگش
لنگش یکی از بیماری‌های پر هزینه برای دامداری است که در صورت ابتلا یک گاو، ممکن است تمامی واحد دامداری تحت تاثیر قرار گیرد. این بیماری می‌تواند به کاهش تولید شیر و کاهش میزان تولید مثل در گاوهای ماده منجر شود.

بیماری لیستریوز
بیماری لیستریوز یکی از بیماری‌های گاوی است که معمولاً در فصل‌های سرد سال اتفاق می‌افتد و گاوهای شیری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری بیشتر به دلیل انتقال یک باکتری به بدن گاو ایجاد می‌شود. 

بیماری اسیدوز
بیماری اسیدوز یکی دیگر از بیماری‌های شایع در گاوها است که به علت مصرف زیاد کربوهیدرات‌های سهل التخمیر یا برعکس، بر اثر مصرف کم فیبر ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند موجب کاهش اسیدیته شکم گاو شده و منجر به مشکلات گوارشی در آن شود.

 
بیماری جابجایی شیردان
جابجایی شیردان یکی از مشکلاتی است که ممکن است در گاوهای شیری رخ دهد و به عنوان یک بیماری مورد توجه قرار می‌گیرد. در این عارضه، شیردان از وضعیت طبیعی‌اش به سمت چپ یا راست منحرف می‌شود، به طوری که به سمت زیر شکمبه و سمت چپ دیواره حفره شکمبه حرکت می‌کند.

عوامل مستعد کنده این بیماری شامل تب شیر، سندرم کبد چرب و ورم پستان می‌باشند. 

بیماری جفت ماندگی
جفت ماندگی یکی از بیماری‌های شایع در گاوهای شیری است که معمولاً در تلیسه‌ها، گاوهای مسن و زمانی که گاو پنج روز دیرتر یا زودتر از موعد مقرر وضع حمل نماید، بیشتر مشاهده می‌شود. این بیماری ممکن است به دلیل چسبیدن جفت به جدار رحم یا عدم انقباض یا سستی رحم، عفونت و بیماری اندامهای بدن، و یا آلودگی دستگاه تولید مثلی ایجاد شود.

تب شیری

تب شیری، بیماری شایع در دام‌های شکم‌دار، معمولاً با تولید بالای آغوز مرتبط است، اما در دام‌های شکم اول کمتر دیده می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که با افزایش سن دام، هیپوکلسیمی خون نیز افزایش می‌یابد، و تفاوت‌های نژادی ممکن است اثرگذار باشند. مکانیسم هوموستاتیک گاوها در تنظیم کلسیمی بسیار پیچیده است. توجه و مراقبت ویژه به این موضوع اهمیت دارد.

بیماری طاعون (گاو مرگی)
انتقال بیماری گاو مرگی در گاو ها  از طریق خوراک و آب آلوده، تنفس، گوشت و شیر آلوده، جابجایی دام‌های ناقل و انتقال ویروس بخاطر وجود اشیاء آلوده مانند پلاستیک آلوده به ویروس انجام می‌شود.

بیماری شاربن
بیماری شاربن یکی از بیماری‌های جدی در گاوها میباشد که توسط باکتری باسیلوس آنتراسیس منتشر می‌شود و انتقال آن از طریق خوراک و آب آلوده و تنفس اتفاق می‌افتد.

بیماری تیلریوز
انتقال بیماری تیلریوز که یکی دیگر از بیماری های شایع گاوی محسوب میشود، از طریق کنه‌های آلوده به انگل به دام اتفاق می‌افتد و انتشار آن از طریق بزاق کنه در هنگام نیش‌زدن صورت می‌گیرد.

بیماری پاستورلوز
دربیماری پاستورلوز در گاو ها ، بیماری از طریق خوراک و آب آلوده، تنفس هوای آلوده، و انتقال از طریق زخم‌های پوستی منتقل می‌شود و وجود گاو آلوده در گله و بردن گله به مراتع آلوده می‌تواند باعث انتشار بیشتر این بیماری شود.

بیماری آبله گاوی
بیماری آبله گاوی، یک بیماری عفونی است که ناشی از آلودگی به ویروس آبله گاوی است. این ویروس به سرده ای به نام "ارتوپوکس ویروس" تعلق دارد و با ویروس واکسینیا نیز نسبت نزدیکی دارد. 

بیماری اسپوروتریکوز
بیماری اسپوروتریکوز یک نوع بیماری قارچی است که توسط اسپوروتریکوز شنکی (Sporothrix schenckii) ایجاد می‌شود. 

بیماری اشریشیا کلی O157:H7
اشریشیا کلی O157:H7 یک سروتیپ از باکتری اشریشیا کلی است که درون‌زهرابه و برون‌زهرابه تولید می‌کند. 

بیماری زبان آبی
بیماری زبان آبی یک بیماری ویروسی است که از طریق حشرات منتقل می‌شود و به عنوان بیماری غیرواگیر شناخته می‌شود. 

بیماری تب سه‌ روزه گاوی
تب سه‌ روزه گاوی یا تب بی دوام، یک بیماری ویروسی است که توسط برخی از حشرات منتقل می‌شود و در گاوها و برخی دیگر از نشخوارکنندگان ایجاد می‌شود. 

بیماری تب شالیزار
لپتوسپیروز، یا همان تب شالیزار یا تب جلوی ساقی، یک نوع عفونت است که توسط باکتری‌های اسپیروکت به نام لپتوسپیرا ایجاد می‌شود. 

بیماری تب کیو
تب کیو یک بیماری باکتریایی است که با خطا به آنفلوانزای بزی شناخته می‌شود. در اواخر سال 2009، مواردی از این بیماری در برخی از کشورهای جهان گزارش شد. عامل این بیماری کوکسیلا بورنتی است.

بیماری تب مالت
بیماری تب مالت یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است و بسیاراً مسری است. 

بیماری تب نزله ‌ای بدخیم گاوان
تب نزله ‌ای بدخیم گاوان یا به صورت مخفف BMCF، یک بیماری لنفوپرولیفراتیو کشنده است که توسط گروهی از گاما هرپس ویروس‌های نشخوارکنندگان به نام‌های آلسلافین هرپس ویروس 1 (AlHV-1) و هرپس ویروس گوسفندی 2 (OvHV-2) ایجاد می‌شود.

بیماری جنون گاوی
بیماری جنون گاوی یک بیماری کشنده و دژنراتیو عصبی مغزی است که قابل انتقال در گاوها است. این بیماری، معمولاً یک هفته تا چند ماه پس از ظهور نشانه‌های بالینی و آغاز مراحل پیشرفته خود، منجر به مرگ گاو می‌شود.

بیماری سالمونلوز
سالمونلوز یک عفونت با علائم مشخص است که توسط باکتری‌هایی از جنس سالمونلا ایجاد می‌شود. این بیماری نیز یک بیماری منتقله از طریق مواد غذایی است.

بیماری سیاه ‌زخم
سیاه ‌زخم یا اَنترکس یک بیماری باکتریایی است که بیشتر در گیاهخواران اهلی مانند گوسفند، بز و گاو رخ می‌دهد. عامل این بیماری باسیلوس آنتراسیس است.

بیماری طاعون گاوی
طاعون گاوی یکی از بیماری‌های عفونی دام است که در سال 2001 به طور کامل کنترل شد. از زمان شناسایی این بیماری، تقریباً 300 سال گذشته است.

بیماری کاندیدیازیس
کاندیدیازیس یا برفک، یک نوع عفونت قارچی است که توسط قارچ کاندیدا (گونه‌ای از مخمرها) به نام کاندیدا آلبیکانس ایجاد می‌شود. 

بیماری دیکروسلیوم دندرتیکوم
دیکروسلیوم دندرتیکوم یکی از مهم‌ترین انواع ترماتودهای انگلی است. این کرم در داخل مجاری صفراوی کبد در گاو، گوسفند، بز، خوک، گراز و بسیار کم در انسان زندگی می‌کند.

بیماری کروناویروس گاویان
کروناویروس گاویان، با نام علمی Bovine coronavirus، یکی از گونه‌های خانواده کروناویریده است.

بیماری کریپتوکوکوزیس
بیماری کریپتوکوکوزیس یک بیماری قارچی است که میان انسان و پرندگان رواج دارد. این بیماری به وسیله ورود قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمنس (Cryptococcus neoformans) از بدن پرندگان، به خصوص کبوتر، به سیستم تنفسی ما ایجاد می‌شود.

بیماری مایکوباکتریوم بوویس
مایکوباکتریوم بوویس، با نام علمی Mycobacterium bovis، یکی از گونه‌های سرده مایکوباکتریوم است.