خواص تفاله چغندرقند در جیره دام چقدر است؟ | نحوه صحیح استفاده

تفاله چغندرقند، یک نوع محصول فرعی است که در فرآیند تولید قند از ریشه چغندرقند به دست می‌آید. این محصول شامل دو ماده مغذی و مقوی به نام‌های تفاله و ملاس چغندرقند می‌شود. می‌توان از تفاله و ملاس به طور جداگانه یا با ترکیب با سایر مواد خوراکی، به صورت خشک یا با استفاده از فرآیندهای مختلف، انواع خوراک دام با کیفیت تولید کرد.

تفاله خشک چغندرقند به دو شکل با ملاس و بدون ملاس تولید می‌شود و برای تغذیه نشخوارکنندگان مناسب است، به خصوص برای معده چهار قسمتی گاو و گوسفند. انرژی قابل تخمیر این محصول در شکمبه بسیار بالاست و از نظر انرژی مشابه جو است، اما مقدار پروتئین آن کم تا متوسط است. این فرآورده دارای مقدار زیادی الیاف قابل هضم (عمدتاً سلولز) است که آن را برای نشخوارکنندگان مناسب می‌سازد. مقدار فسفر و نشاسته در این محصول کم است، اما دارای مقادیر مناسبی از قندها است. همچنین، دارای پتاسیم بالا و خواص ملینی است. اگر نگهداری این محصول به صورت صحیح انجام نشود، ممکن است مقدار زیادی آب جذب کند.

تفاله چغندرقند چیست؟
تفاله چغندرقند، یک محصول فرعی از فرآیند تولید قند است که هنگامی که قند و سایر مواد قابل استخراج از ریشه چغندرقند با استفاده از آب جدا می‌شوند، به دست می‌آید. این تفاله پس از خشک شدن توسط دستگاه‌های مخصوص، به شکل‌های مفتولی، پرک و قالبی درآمده و برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. گاهی در فرآیند تولید تفاله چغندرقند، از ملاس نیز استفاده می‌شود که باعث افزایش ارزش تغذیه‌ای و کیفیت این محصول می‌شود.

بیشتر بخوانید:  ارزش غذایی تفاله گوجه فرنگی در خوراک گاو چقدر است؟

 

استفاده از تفاله چغندرقند به جای جو در پرواربندی بره

معمولاً در پرواربندی بره از جو به عنوان یک منبع انرژی استفاده می‌شود، اما ممکن است از تفاله چغندرقند به جای جو در این فرآیند استفاده شود. در این مطالعه، اثر جایگزینی جو با تفاله چغندرقند بر رشد بره‌های پرواری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بره‌های پرواری با وزن اولیه 31.1 کیلوگرم، با استفاده از جیره‌هایی که 75 درصد تفاله چغندرقند و 25 درصد جو داشتند، در مدت 70 روز پرواربندی، به میزان 320 گرم در روز رشد کردند و وزنشان به 53.5 کیلوگرم رسید.

 در این مدت، بره‌ها با مصرف 4.26 کیلوگرم از این جیره، به میزان یک کیلوگرم رشد نمودند. همچنین، بره‌ها روزانه می‌توانستند به میزان 1.36 کیلوگرم از این جیره را مصرف کنند. بنابراین، مطالعه حاضر نشان می‌دهد که استفاده از تفاله چغندرقند به جای جو در پرواربندی بره، می‌تواند به عنوان یک جایگزین موثر باشد و منجر به رشد مطلوب و بهینه‌تر بره‌های پرواری شود.

فواید تغذیه‌ای تفاله چغندرقند

تفاله چغندرقند، منبعی ارزشمند از مواد مغذی است که به موارد زیر نیز متمایز می‌شود:

1. منبع انرژی با ارزش: انرژی حاصل از تخمیر تفاله چغندر در شکمبه بسیار بالاست، مشابه با انرژی ارائه شده توسط جو. این انرژی برای دام‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

2. الیاف قابل هضم: تفاله چغندرقند حاوی الیاف قابل هضمی است، از جمله سلولز که به پایداری و ثبات در محیط شکمبه کمک می‌کند. این ویژگی موجب بهبود عملکرد گوارشی دام‌ها می‌شود.

3. افزایش جذب مایعات: تفاله چغندر معمولاً جذب بالایی از مایعات را فراهم می‌کند. این خصوصیت می‌تواند در حفظ وضعیت آبی دام‌ها موثر باشد و از اتلاف مایعات جلوگیری کند.

4. ارزش غذایی متوسط: اگرچه مقدار پروتئین تفاله چغندر متوسط تا کم است، اما از نظر ارزش غذایی به دلیل حاوی قندهای قابل تخمیر و انرژی بالا، اهمیت دارد.

5. کاهش اتلاف مواد غذایی: با استفاده از تفاله چغندر در تغذیه دام‌ها، می‌توان از اتلاف مواد مغذی به دلیل فرآوری نامناسب و یا از دست رفتن مایعات جلوگیری کرد.

6. منبع ارزان‌قیمت و موجود: تفاله چغندر قابلیت تولید و تهیه به صورت انبوه را دارد و به عنوان یک منبع ارزان قیمت و موجود، می‌تواند جایگزین مناسبی برای سایر منابع غذایی باشد.

 

توصیه‌های فنی و ترویجی برای پرواربندی بره

1. استفاده از ترکیب 75 درصد تفاله چغندرقند و 25 درصد جو در تهیه جیره غذایی 

2. استفاده از بره‌های نر برای پرواربندی

3. شروع پرواربندی از سن 4.5 تا 5 ماه و ادامه آن به مدت 75 روز

4. وزن اولیه بره‌ها باید بین 28 تا 32 کیلوگرم باشد

5. فراهم کردن آب به صورت شبانه‌روزی برای بره‌ها

6. استفاده از آخورهایی با ابعاد 0.5 متر طول، 20 سانتی‌متر عرض و 25 تا 30 سانتی‌متر عمق

7. انتخاب بره‌های یکدست و بدون مشکلات لنگش

8. قبل از شروع پرواربندی، اعمال داروهای ضدانگل و واکسیناسیون بره‌ها علیه بیماری‌های مختلف، مطابق نظر دامپزشک

9. خیس کردن تفاله چغندرقند فشنگی در آب و مخلوط کردن کامل اجزای جیره

10. خودداری از تغییر ناگهانی در جیره و تغییرات تدریجی آن در مدت حداقل 7 روز

11. عرضه بره‌ها در بازار در وزن 45 تا 55 کیلوگرم

این توصیه‌ها برای بهبود عملکرد و بهره‌وری در پرواربندی بره‌ها بسیار اساسی است و باید به دقت رعایت شوند. همچنین برای افزایش بهره بری و افزایش شیر گاو ابتدا باید  ویتامین های مناسب برای گاوها را بشناسید و از آن ها در تغذیه روزانه گاوهای شیری استفاده نمایید.

 

انواع تفاله چغندرقند در خوراک دام

تفاله چغندرقند، به دو شکل خشک و آب‌دار در خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

تفاله خشک چغندرقند

استفاده از ترکیبی از تفاله چغندرقند و مواد دانه‌ای نظیر سبوس، سویا، و ذرت، ارزش غذایی بیشتری نسبت به جیره‌های دانه‌ای دارد. اما باید به‌یاد داشت که تفاله خشک چغندرقند را به تنهایی به عنوان تنها ماده هیدروکربنه در خوراک دام استفاده نکرد، زیرا در این صورت از خواص مفید خود محروم می‌شود. مصرف تفاله چغندر به‌صورت مخلوط با مواد دانه‌ای، به جذب بهتر مواد غذایی کمک کرده و از نفخ شکم نیز جلوگیری می‌کند. این روش همچنین می‌تواند به افزایش تولید شیر در دام‌ها کمک کند.

 

تفاله آب‌دار چغندرقند

تفاله‌های آب‌دار چغندرقند در گودال‌های ذخیره شده و پس از فرمانتاسیون اسیدی، به صورت سیلو درآمده و بعد از مدتی مصرف می‌گردد. این تفاله‌ها دارای خاصیت ماندگاری بیشتری هستند نسبت به تفاله‌های سیلو نشده. مصرف تفاله چغندر در جیره دام‌ها نشان می‌دهد که خوش‌خوراکی این محصول بسیار خوب است، و استفاده مناسب از آن می‌تواند به بهبود عملکرد و سلامت دام‌ها کمک کند.

 

بسته‌بندی و نشانه‌ گذاری تفاله چغندرقند

تفاله چغندرقند خشک شده معمولاً به صورت فله بارگیری می‌شود. در صورت بسته‌بندی، از کیسه‌های تمیز، سالم و با وزن‌های یکسان باید استفاده شود. وزن کیسه‌ها معمولاً 50 کیلوگرمی است و در طی حمل و نقل باید از حضور هر گونه آلودگی آن‌ها پرهیز شود.

 

در صورت نشانه‌گذاری کیسه‌ها، موارد زیر درج می‌گردد:
- نام و نوع کالا
- نام و آدرس کارخانه تولید کننده
- تاریخ تولید
- وزن کیسه
- میزان ملاس اضافه شده بر حسب درصد

این اطلاعات نشان از اطمینان از کیفیت و تازگی محصول دارند و در فرآیندهای حمل و نقل و انبارداری بسیار اهمیت دارند.

جدول آنالیز تفاله چغندر
پارامتر  _  مقدار
فسفر :   0.20%
پروتئین خام :   9.1%
مجموع مواد مغذی قابل هضم:    72%
انرژی خالص نگهداری  :  0.77%
انرژی خالص رشد :   0.49%
فیبر :   31%
کلسیم :   0.72%