اصولاً شیر گاو به عنوان ماده اولیه اصلی برای تولید لبنیات استفاده میشود، اما گاهی اوقات از شیر سایر حیوانات پستاندار نیز مانند بز، گوسفند، گاومیش و... استفاده میشود. کره، یکی از محصولات لبنی است که از چربی شیر تولید میشود. این چربی شیر از فرایندی به نام زدن شیر به دست میآید، سپس به صورت مستقیم یا غیرمستقیم فرآوری میشود تا به صورت کره شیرین (بدون تخمیر) یا کره ترش (تخمیری) درآید.
بیشتر بخوانید: شیر گاو بهتر است یا شیر گوسفند؟
فواید کره بدست آمده از شیر گاو
کره، یک ماده غذایی با ارزش است که به دلیل حاوی بودن مقادیر زیادی ویتامین A، میتواند در جلوگیری از بیماریهای قارچی، حفظ تعادل بدن و تقویت عضلات مفید باشد. علاوه بر این، مصرف کره شیری برای پوست نیز بسیار مفید است. نکته جالب این است که کره به تنهایی از ماست به دست نمیآید. اگر به فروشگاهها و فروشندگان لبنیات مراجعه کنید، ممکن است برخی از آنها کره حیوانی را عرضه کنند. کره حیوانی در واقع از خامه تولید میشود، نه مستقیماً از ماست، و قیمت آن نسبت به کره تولید شده از ماست کمتر است.
روشهای کره گیری از شیر گاو؛ سنتی تا مدرن
1 . روش سنتی درست کردن کره گاوی
عمل کرهگیری میتواند به دو صورت سنتی و مدرن، با استفاده از دستگاههای خاص، انجام شود. در هر دو روش، با زدن شیر یا مواد لبنی دیگر، میتوان کره و چربی موجود در آن را از هم جدا کرد. یکی از روشهای سنتی که معمولاً در زمانهای گذشته یا توسط عشایر استفاده میشده، تولید کره با استفاده از مشک است. در این روش، ماست را با مقداری آب داخل یک کیسه ضخیم که مشک نامیده میشود میریزند و از نقطهای آویزان میکنند تا به طور مکرر آن را تکان دهند.
پس از مدتی، به دلیل تکانهای انجام شده، چربی موجود در ماست جدا شده و با یک قاشق یا ملاقه برداشته میشود. چربی به دست آمده معمولاً با استفاده از یک پارچه تمیز فشار داده میشود تا تمامی آب (دوغ) آن جدا شده و محتوای باقیمانده در داخل پارچه، کره طبیعی است. این کره را میتوان در یخچال قرار داد تا شکل بگیرد و سپس مصرف شود.
2 . روش مدرن درست کردن کره گاوی با استفاده از دستگاه برقی
در حال حاضر، با پیشرفتهای فناوری، دستگاههای کرهگیر برقی به وجود آمدهاند که به آنها مشک برقی نیز میگویند. این دستگاهها به هر کسی امکان میدهند که کره مورد نیاز روزانه خود را تهیه کند و حتی آن را برای مصارف بعدی بجوشاند تا به روغن حیوانی خوشمزه تبدیل شود. دستگاه کرهگیر برقی با چرخش مداوم خود باعث جدا سازی کره از دوغ میشود.
این دستگاهها با استفاده از سیستم گریز از مرکز به صورت اتوماتیک و با کمترین دخالت کاربر، مقدار قابل توجهی از ماست را به کره تبدیل میکنند. در داخل این دستگاه، یک همزن از جنس استیل قرار داده شده که به وسیله نیرویی که از موتور تامین میشود، به حرکت درآمده و محتویات داخل مخزن یعنی ماست را میچرخاند. برای راهاندازی این دستگاه، ابتدا باید مخزن را با آب پر کنید و به آن اجازه دهید که همزن با چرخش دادن آب، قسمتهای داخلی مخزن را به صورت کامل بشوید و سپس آب را دور بریزید.
سپس، در حدود 80 درصد ظرفیت مخزن را با ماست پرچرب پر کرده و مابقی را همراه با چند حبه یخ بریزید. توجه داشته باشید که هر چه ماست چربی بیشتری داشته باشد، میتوانید کره بیشتری را جدا کنید. حتماً به یاد داشته باشید که کاملاً آب کره یا همان دوغ گرفته شود، زیرا در کوتاهمدت باعث فساد کره میشود و آن را تلخ میکند. با استفاده از یک ملاقه یا قاشق، چربی بالای کره را جمعآوری کنید و در یک ظرف مناسب داخل یخچال قرار دهید تا شکل بگیرد. هر آنچه در مخزن باقی مانده، همان دوغ طبیعی است که میتوانید آن را به داخل یک بیدون یا ظرف انتقال دهید.
فواید کره گاوی چیست؟
کره حیوانی به عنوان یک منبع انرژی غنی و مقوی شناخته میشود که از نظر تغذیهای مواد چربی سنگینی را در خود جای داده است. این ترکیبات که به طور کامل هضم نمیشوند، میتوانند فرد را برای مدت زمان طولانی سیر نگه دارند. بنابراین، بسیاری از افرادی که فعالیتهای بدنی سنگینی انجام میدهند، مثلاً به باشگاه میروند یا روزهای پرکاری دارند، از کره حیوانی به عنوان یک منبع انرژی مورد توجه خود برای تامین انرژی روزانه استفاده میکنند.
همچنین، افرادی که روزهایی پراز فعالیت دارند، برای جلوگیری از ضعف و خستگی در طول روز از کره حیوانی بهره میبرند. همچنین، مصرف کره حیوانی برای بیماران و افرادی که عمل جراحی سختی را پشت سر گذاشتهاند، و همچنین برای مادرانی که به تازگی زایمان داشتهاند، میتواند مفید باشد؛ زیرا به آنها کمک میکند تا دوباره قدرت و نیروی جسمانی خود را به دست آورند.
خواص کره گاو محلی
1. کاهش حملات قلبی
کره حیوانی حاوی چربیهای اشباع شده است که به افزایش کلسترول خوب بدن و کاهش کلسترول بد کمک میکنند. بنابراین، مصرف کره حیوانی میتواند به سلامتی قلب کمک کرده و از مشکلات قلبی-عروقی جلوگیری کند. البته در مصرف آن باید اعتدال رعایت شود.
2. جلوگیری از پوکی استخوان
کره حیوانی حاوی کلسیم و منیزیم است که برای جلوگیری از پوکی استخوان در دوران میانسالی و پیری بسیار مفید است.
3. تقویت بینایی
ویتامین A در کره حیوانی تأثیر مثبتی بر بینایی دارد و میتواند در تقویت بینایی و سیستم عصبی مربوط به آن کمک کند، بهویژه در کودکان.
4. درمان اختلالات تیروئید
کمبود ویتامین A میتواند منجر به برخی اختلالات تیروئید شود؛ بنابراین، مصرف کره حیوانی ممکن است از مبتلا شدن به این اختلالات جلوگیری کند.
5. تقویت سیستم ایمنی و رفع خشکی گلو
کره حیوانی به دلیل آنتیاکسیدانهای موجود در آن، میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از ابتلا به برخی از بیماریها جلوگیری کند. همچنین مصرف آن میتواند در رفع خشکی و التهاب گلو موثر باشد.
6. خواص کره گاوی در طب سنتی
کره گاوی با طبع گرم و تر خود میتواند مفید برای رطوبت دادن بدن و جلوگیری از یبوست باشد. همچنین، میتواند تقویت اعصاب و رفع خشکی و خش صدا را فراهم کند، به ویژه در زمان گرفتگی گلو.