دامهایی همچون گاو، گوسفند، گوزن و دامهای مشابه به عنوان نشخوارکنندگان شناخته میشوند. این گروه از دامها خصوصیات مشترکی دارند که از جمله آنها میتوان به معده چهار قسمتی اشاره کرد که شامل نگاری، شکمبه، هزارلا و شیردان است. این دامها خوراک خود را میبلعند و مجدداً جویده و بلعیده میکنند، که این عمل به نشخوار شناخته میشود. فرآیند نشخوار به این دامها امکان میدهد تا علوفه با فیبر بالا را که توسط دامهای غیرنشخوارکننده قابل هضم نیست، مصرف کنند.
فرآیند نشخوار در گاو
گاو، یکی از مهمترین پستاندارانی است که از فرآیند نشخوار بهره میبرد. در حالی که در فک بالایی دندانی وجود ندارد، لثه بالایی گاو پهن و مقاوم است. گاو از دندانهای فک پایین و لثه فک بالا برای گرفتن علف استفاده میکند و سپس با حرکت سر، علف را از بوته جدا میکند. این رفتار طبیعی او، او را به عنوان سلطان نشخوارکنندگان معرفی میکند.
در طول فرآیند نشخوار، لقمهها مجدداً جویده و بلعیده میشوند این دامها عموماً با حداقل جویدن سریع میخورند خوراک ابتدا به نگاری وارد میشود که با شکمبه مشترک است. شکمبه به عنوان بخشی از معده چهار قسمتی عمل میکند که بزرگترین بخش معده است و برای مخلوط کردن خوراک و محل تخمیر میکروبی و جذب مواد مغذی استفاده میشود.
نشخوار در گاو ها چه زمانی اتفاق می افتد؟
نشخوار اغلب زمانی اتفاق می افتد که گاوها استراحت می کنند، که این موضوع را ضروری می کند که گاوها فضای کافی و راحت برای استراحت داشته باشند. یک گاو شیری بطور متوسط بین 7 تا 8 ساعت در روز نشخوار می کند. زمان نشخوار در طول روز به چندین وعده تقسیم می شود که هر وعده از چند دقیقه تا بیشتر از یک ساعت طول می کشد.
مدت زمان نشخوار در گاو ها
مدت زمانی که دامها نشخوار میکنند تحت تاثیر ژنتیک، محیط، خصوصیات جیره، و شرایط سلامتی قرار میگیرد. این دامها معمولاً الگوی روزانهای برای نشخوار دارند که عموماً در شب و بعد از مصرف خوراک اتفاق میافتد. زمان نشخوار به چندین وعده تقسیم میشود که هر وعده از چند دقیقه تا بیشتر از یک ساعت طول میکشد هر لقمه به مدت مشخصی جویده میشود قبل از آنکه بلعیده شود.
بررسی سیستمهای ارزیابی نشخوار در دامها
تشخیص و ارزیابی نشخوار در دامها برای تولیدکنندگان، مشاورین و دامپزشکان اهمیت زیادی دارد. در گذشته، مشاهده چشمی فعالیت نشخوار به عنوان روش اصلی برای ارزیابی سلامت و عملکرد شکمبه دامها در مزرعه استفاده میشد. اما این روش زمانبر است و تنها امکان ارزیابی سطح گله را فراهم میکند. همچنین، این روش دچار ناهماهنگی است و نمیتواند بهطور دقیق فعالیت نشخوار انفرادی دامها را اندازهگیری کند.
در حال حاضر، تعدادی از شرکتها سیستمهای ارزیابی نشخوار را به صورت تجاری طراحی کردهاند. این سیستمها معمولاً شامل سنسورهای نشخواری هستند که با وسایل اندازهگیری فعالیت، گوشوارهها یا قلادههای گردن ترکیب شدهاند و برای مدیریت فعالیت تولید مثلی در گلههای شیری استفاده میشوند. برای مثال، بسیاری از سیستمهای موجود در ایالات متحده از قدمشمارها برای اندازهگیری تغییرات کوچک در موقعیت دام و حرکت به منظور تعیین زمان نشخوار استفاده میکنند. علاوه بر این، برخی از سیستمها از سنسورهای قرار گرفته در شکمبه یا پوزه بند استفاده میکنند که به طور دقیق رفتار خوردن و نشخوار را تشخیص میدهند.
با توجه به محل نصب سنسورها و جایگاه آنها در بدن دامها، مشخص شده است که این وسایل برای بررسی رفتار نشخوار بسیار مؤثر هستند. تحقیقات بسیاری از صحت و دقت این سیستمهای ارزیابی نشخوار را تأیید کردهاند و دانشگاهها از این فناوری به عنوان ابزاری برای اندازهگیری زمان نشخوار در مطالعات تحقیقاتی استفاده میکنند.
نقش نشخوار به عنوان شاخص مهم در تشخیص زود هنگام بیماریها در گاوها
نشخوار یکی از شاخصهای حساس به سلامتی گاوهاست که میتواند به طور زودهنگام به بروز بیماریها اشاره دهد. کاهش نشخوار در گاوها به علت تنشهای مختلف، مانند تغییر در رژیم غذایی یا مسائل محیطی، ممکن است 12 تا 14 ساعت زودتر از تغییرات دیگر مشاهده شود، مانند افزایش دمای بدن یا کاهش تولید شیر. بنابراین، مشاهده نشخوار یک استراتژی موثر برای ارزیابی جامع وضعیت سلامتی یک گاو است.
تغییرات در نشخوار میتواند نشاندهنده بروز برخی از اختلالات متابولیکی، مانند ورم پستان، باشد. همچنین، بازگشت نشخوار به حالت طبیعی میتواند نشانه موفقیت در درمان بیماری باشد. به دلیل اینکه بیشتر گاوها در مزرعههای صنعتی از بیماریهای متابولیکی رنج میبرند، فواید تشخیص زودهنگام و تایید درمان برای این بیماریها بسیار مهم است.
اسیدوز تحت حاد یکی از بیماریهایی است که ممکن است به دلیل مصرف نامناسب غذا در گاوداریهای صنعتی رخ دهد. تشخیص آن میتواند از طریق بررسی میزان نشخوار گاوها صورت گیرد. همچنین، تغییرات در الگوی نشخوار و تغییرات در جیره غذایی میتواند به عنوان نشانههایی برای تغییرات در سلامتی و تغذیه گاوها مورد استفاده قرار گیرد.
رصد نشخوار به همراه رصد فعالیت گاوها میتواند در تشخیص دقیق فحلی گاوها نیز موثر باشد همه گاوها در هنگام فحلی، نشخوار خود را کاهش میدهند. در سالهای اخیر، مانیتورینگ نشخوار برای اهداف تحقیقاتی و کاربرد در مزرعه مورد استفاده قرار گرفته است. تحقیقات نشان میدهد که الگوی نشخوار گاوها در دوره زمانی قبل و بعد از زایش تغییر میکند، و میتواند به عنوان یک شاخص پایدار برای تشخیص زودهنگام بیماریها در گاوها مورد استفاده قرار گیرد.
راه های درمان نشخوار نکردن گاوها
1. اصلاح جیره غذایی: اصلاح جیره غذایی گاوها به منظور افزایش جذابیت و میل به مصرف خوراک میتواند مؤثر باشد. افزودن علوفههای خوشمزه و جذابیت بالا به جیره غذایی میتواند باعث افزایش میل به نشخوار گاوها شود.
2. ارائه مکانهای آرام و مناسب: فضاهای آرام و بدون استرس برای نشخوار گاوها مهم است. فضاهایی که به گاوها اجازه میدهند بدون مزاحمت و با آرامش مصرف خوراک کنند، میتواند کمک کننده باشد.
3. اصلاح شرایط محیطی: اطمینان از شرایط محیطی مناسب مانند دما، تهویه مناسب و عدم وجود عوامل تنشزا میتواند به نشخوار گاوها کمک کند.
4. مراقبت از سلامتی گاوها: بررسی و مدیریت سلامتی گاوها به منظور تشخیص و درمان هر گونه بیماری یا عارضه سلامتی که ممکن است باعث کاهش میل به نشخوار شود، اساسی است.
5. استفاده از تکنولوژی: استفاده از تکنولوژیهایی مانند سیستمهای مانیتورینگ نشخوار میتواند به تشخیص و رصد مشکلات در نشخوار گاوها کمک کند تا درمان مناسبی اعمال شود.
کلام پایانی
نشخوار نقش مهمی در هضم غذا و تامین مواد مغذی برای دامها دارد فرآیند نشخوار تحریککننده تولید بزاق است و به بافرpH شکمبه کمک میکند. این دامها میتوانند با استفاده از نشخوار، علوفه با فیبر بالا را مصرف کنند که به آنها امکان میدهد تا از آنها بهره ببرند و سلامتی خود را حفظ کنند.