در جهان امروز، با افزایش جمعیت سرشار از چالشهای بزرگی روبهرو شدهایم، از جمله یافتن منابع غذایی جدید برای تأمین نیازهای روزافزون انسانها. این چالش به ویژه در زمینه تأمین غذای دامها بیشتر به چشم میخورد، زیرا دامها به عنوان یکی از پایههای اصلی تأمین غذای انسانها در نظر گرفته میشوند. با گذشت زمان و تغییرات جمعیتی و زیستی، پیدا کردن منابع غذایی مناسب برای دامها به چالشی بزرگ تبدیل شده است.
یکی از بزرگترین موانع در افزایش پرورش دامها، یافتن منابع غذایی مناسب برای آنها است. برای مثال، سیلاژ ذرت به عنوان یک منبع غذایی اصلی برای گاوهای شیرده مطرح است. این منبع غذایی نه تنها به دامها انرژی لازم را فراهم میکند بلکه به افزایش شیردهی آنها نیز کمک میکند.
سیلاژ ذرت چیست؟
سیلاژ ذرت، به عنوان یکی از غذاهای علوفهای باکیفیت، جزء اصلی تأمین غذای دامها، به ویژه گاوهای شیرده، محسوب میشود. این منبع غذایی با مقادیر فراوانی از کربوهیدرات محلول، به دامها انرژی و انگیزه لازم برای افزایش شیردهی و بهبود پروار آنها را فراهم میکند.
برای بهرهوری بهتر و کاهش هدررفت سیلاژ ذرت، مدیریت مناسبی لازم است. از جمله موارد حائز اهمیت، حفظ سیلاژ در شرایطی است که از تماس با هوا دور باشد. این امر باعث جلوگیری از فساد و خرابی سیلاژ در معرض هوا میشود. بنابراین، نگهداری در شرایط محافظت شده و تنها استفاده در زمان مصرف، امری ضروری است. از این رو، عملیات سیلو کردن با دقت و کنترل دقیق از نفوذ هوا به داخل سیلاژ ضروری است.
بیشتر بخوانید: ویتامین های مناسب برای گاوها
در فرآیند تولید سیلاژ ذرت، استانداردهای مختلفی در خصوص میزان مواد مغذی رعایت میشود. این استانداردها عمدتاً بر اساس مقادیر ماده خشک (Dry Matter) اندازهگیری میشوند. این مقدار، میزان جرم باقیمانده از گیاه پس از فرآیند خشک شدن است. با ارزیابی این مقادیر، کیفیت و تأثیر سیلاژ ذرت بر روی عملکرد شیردهی دامها بهطور دقیق مورد ارزیابی قرار میگیرد.
عوامل اصلی تأثیرگذار بر کیفیت سیلاژ ذرت علوفهای عبارتند از:
1. pH:
محدوده معمولی: 3.7 تا 4.2
مقدار بالاتر از 4.0 pH معمولاً نشاندهنده وجود مقدار بالایی از ماده خشک است. این موضوع ممکن است به دلیل قرار گرفتن سیلاژ در معرض هوا باشد و نیازمند مدیریت دقیقتر است.
2. آمونیاک (NH3):
محدوده معمولی: 5 تا 7 درصد
مقدار بالای آمونیاک نشاندهنده شکست پروتئینها است که ممکن است ناشی از مقدار کم پروتئین در ذرت باشد.
3. اسید لاکتیک (بر اساس درصد ماده خشک):
محدوده معمولی: 4 تا 7 درصد
مقدار بالای اسید لاکتیک نشان از نگهداری صحیح سیلاژ است، در حالی که مقدار پایین ممکن است به دلیل عواملی مانند مقدار بالای ماده خشک یا قرار گرفتن سیلاژ در معرض هوا باشد.
4. استیک اسید (بر اساس درصد ماده خشک):
محدوده معمولی: 1 تا 3 درصد
مقدار بالای استیک اسید ممکن است نشاندهنده رطوبت زیاد سیلاژ یا بستهبندی نادرست باشد. با این حال، این موضوع همواره نشاندهنده نداری مدیریت نامناسب سیلاژ نیست و باید با دقت بررسی شود.
تولید سیلاژ ذرت، با توجه به امکانات کشاورزی هر منطقه، میسر است. مزایای این محصول شامل تأمین غذای مفید و با انرژی برای حیوانات اهلی و تبدیل ذرت آسیب دیده به محصول مفید میباشد. اما تولید سیلاژ ذرت نیازمند مدیریت دقیق و مراقبت است تا هدررفت منابع جلوگیری شود و بهترین نتیجه ممکن را برای کشاورزان به ارمغان آورد.
آشنایی با سیلاژ بچه ذرت
سیلاژ بچه ذرت، نوعی سیلاژ است که از گیاه نابالغ ذرت به دست میآید. در واقع، بچه ذرت مربوط به ذرتی است که قبل از گردهافشانی برداشت میشود. این محصول از لحاظ تغذیهای بسیار مغذی است و به دلیل مصرف آن در حال افزایش، در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. بچه ذرت، با توجه به زمان کوتاهی که برای رشد آن نیاز است، به عنوان یکی از گزینههای محبوب برای تأمین خوراک دام، به ویژه در پرورش دام شیری، مطرح است. این محصول دارای مقادیر زیادی مواد مغذی، بهخصوص در مرحلههای اولیه رشد، است که میتواند به افزایش شیردهی دام کمک کند.
سیلاژ بچه ذرت همچنین به دامداران امکان ذخیرهی این محصول مغذی را برای مصارف آینده فراهم میکند. این نوع سیلاژ، بهطور گستردهای در تغذیه دامها مورد استفاده قرار میگیرد و به ویژه در افزایش شیردهی دامهای گوشتی تأثیر مثبتی دارد. استفاده از سیلاژ ذرت علوفهای بهعنوان یکی از اصلیترین روشهای تأمین غذای دام، بهطور گسترده در سراسر جهان، از جمله اروپا و امریکای شمالی، مورد استفاده قرار میگیرد و نقش بسیار مهمی در افزایش تولید و بهرهوری دامداری دارد.
سیلاژ ذرت دارای مواد نشاستهدار و همچنین فیبر به صورت همزمان است. میزان ترکیب این دو در سیلاژ ذرت بسته به ژنتیک گیاه، میزان رشد و شرایط رشد میتواند متغیر باشد. میزان پروتئین سیلاژ همانگونه که در جداول بالا مشاهده میکنید معمولاً بالا نیست. اما با این حال میزان فیبر آن بسیار بالا بوده و از این بابت کمک بسیاری به پروار کردن دام میتواند کند. میزان نشاسته هم در سیلاژ ذرت معمولاً بسیار بالا بوده و از این جهت میتواند خوراک مناسبی برای دام باشد. (در جداول بالا مقادیر دقیق قابل مشاهده است) میزان چربی سیلاژ ذرت علوفه ای معمولاً بسیار بالا نبوده و چیزی بین 2 تا 3 درصد DM است.
بیشتر بخوانید: 5 تا از بهترین خوراک برای افزایش شیر گاو
یکی از موضوعات پراهمیت در رابطه با تولید سیلاژ ذرت مربوط به میزان نیترات است. کشت ذرت معمولاً نیازمند مقدار زیادی کود نیتروژن است. تحت بعضی از شرایط همچون دورههای خشک طولانی مدت که به باران خاتمه مییابند، نیتروژن در گیاه به صورت نیترات انباشته میشود. این میزان نیترات میتواند برای دام خطرناک باشد. با این حال سیلو کردن و نگهداری صحیح از سیلاژ میتواند مقدار نیترات را کاهش دهد. گیاه ذرت در زمان برداشت نباید بیش از حد خشک و یا بیش از حد مرطوب باشد. دلیل این موضوع آن است که برای روند تخمیر مناسب و کاهش میزان نیترات باید میزان رطوبت میانه باشد.
یک دورهی سیلو کردن مناسب 3 تا 5 هفتهای میتواند میزان نیترات را تا 40 درصد کاهش دهد. از این رو است که مدیریت صحیح تولید و استفادهی سیلاژ ذرت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در صورت عدم توجه به این موضوعات حتی میتوان سلامت دام را به خطر انداخت.
در بسیاری از کشورها از جمله استرالیا، نیوزیلند، امریکای شمالی، هند و کشورهای اروپایی، سیلاژ ذرت به اصلیترین غذای دام تبدیل شده است. گاهی اوقات به همراه سیلاژ ذرت از یک غذای مکمل نیز استفاده میشود.
امتیازهای اصلی سیلاژ ذرت علوفه ای برای افزایش شیردهی دام مربوط به مقدار بالای نشاسته، پروتئین و مقادیر بالای انرژی و مواد مغزی قابل هضم دیگر است. با این حال به دلیل مقدار پایین پروتئین سیلاژ ذرت، رشد دام نیز کاهش مییابد. به این منظور است که معمولاً سیلاژ ذرت با یک منبع غذایی دیگر سرشار از پروتئین ترکیب شده و از این طریق پروتئین مورد نیاز دام تأمین میشود.