بسیاری از والدین امروزی به تغذیه فرزندان خود توجه کافی نمیکنند و فکر میکنند که هر چه فرزندان بیشتر بخورند، بهتر است. اما چه نوع غذاهایی برای رشد سالم فرزندان ضروری است؟ وقتی ما کودک بودیم، ممکن بود که والدینمان اطلاعات کافی در زمینه تغذیه نداشته باشند، اما انواع غذاهای غیرسالمی که امروزه در بازار یافت میشوند، در آن زمان وجود نداشت. اما امروزه، با وجود بسیاری از محصولات غذایی آماده که برخی از آنها حتی مضر هم هستند، تغذیه مناسب و سالم برای کودکان اهمیت بسیاری پیدا کرده است. در این مقاله، به بررسی فواید شیر گاو برای کودکان پرداخته خواهد شد با ما همراه باشید.
مصرف شیر برای کودکان
در دوره رشد و توسعه کودکان خردسال، تأمین مواد مغذی ضروری بسیار مهم است. شیر و سایر محصولات لبنی از جمله غذاهایی هستند که نیازمندی های اصلی این دوره را تأمین میکنند. اما چگونه و به چه مقداری باید کودکان از شیر استفاده کنند؟
از زمان تولد تا 12 ماهگی، مصرف شیر گاو یا جایگزین هایی مثل شیر خشک برای کودکان مناسب است، در صورتی که شیر مادر کودک را به اندازه کافی تأمین نکند.
به طور کلی، برنامه غذایی کودکان باید شامل موارد زیر باشد:
• چهار وعده غذایی حاوی کربوهیدرات نشاسته ای مانند سیب زمینی، پاستا، نان یا برنج در طول روز
• چهار وعده میوه و سبزیجات در طول روز
• یک وعده پروتئین حیوانی مثل گوشت، ماهی و تخممرغ یا دو وعده پروتئین گیاهی مثل لوبیا و عدس در طول روز
• دو وعده لبنیات شامل 350 میلی لیتر شیر یا ماست در طول روز
چرا مصرف شیر برای کودکان ضروری است؟
در دوران کودکی، زمانی که سلول های بدن در حال رشد و توسعه هستند، نیاز به مواد مغذی فراوانی احساس میشود. با مشاهده یک کودک یک ساله پس از 6 ماه، به راحتی تغییرات چشمگیری در ظاهر و ابعاد او قابل مشاهده است. رشد فیزیکی کودک در این مرحله به سرعت اتفاق میافتد و بنابراین نیاز به یک رژیم غذایی کامل و متنوع حس میشود.
شیر گاو از جمله غذاهایی است که از نظر مواد مغذی، به ویژه پروتئین و مواد معدنی، برای رشد کودکان بسیار مؤثر است. این اهمیت به خصوص برای گروه سنی یک تا 14 ساله اهمیت دارد. در این دوره سنی، ویتامین B12 برای تولید گلبول های قرمز خون و ویتامین B2 برای تبدیل غذا به انرژی از جمله مواد مغذی ضروری در شیر وجود دارد.
کودکان با فعالیت بالا و حرکت زیاد، نیاز به انرژی بیشتری دارند و مصرف شیر این نیاز را تأمین میکند. مواد غذایی چربی، پروتئین و کربوهیدرات در شیر به رشد کودکان کمک بسیاری میکند. کلسیم و فسفر نیز از مواد معدنی مهم در شیر هستند که در استحکام استخوانها و دندان های کودکان تأثیرگذار هستند. علاوه بر این، حاوی مقدار زیادی ویتامین D است که برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است.
مقدار مصرف شیر گاو برای کودک دو ساله
بهطور کلی، طبق توصیه های متخصصان، هر کودک بالای دو سال باید روزانه بین 2 تا 2.5 لیوان شیر تازه گاو مصرف کند. اما حتماً باید بهخاطر داشته باشید که مصرف بیش از حد این مقدار و تجاوز به مقدار 3 لیوان ممکن است برای سیستم گوارش کودک مضر باشد و یا باعث ایجاد حس سیری در او شود. بنابراین، نباید به اشتباه فکر کنید که اگر کودک بیشتر از این مقدار شیر مصرف کند، سالمتر خواهد بود یا رشد او سریعتر طی میشود.
یک نکته مهم این است که کودکانی که در معرض خطر چاقی نیستند، میتوانند شیر پرچرب مصرف کنند. چربی موجود در این نوع شیر میتواند کالری مورد نیاز برای بدن کودک را تأمین کند و برای سلامتی او مفید باشد. از طرف دیگر، برای کودکان تا سن 5 سالگی، شیر فاقد چربی یا کمچرب توصیه نمیشود.
علاوه بر این، شیر پرچرب دارای فواید دیگری نیز است. بهعنوان مثال، حاوی ویتامین A است که برای سلامت پوست و چشم کودکان مؤثر است و به رشد و ساختن غشاهای مخاطی کمک میکند. همچنین، این نوع شیر میتواند سیستم ایمنی کودک را بهبود بخشد و او را در مقابل عفونتها مقاومتر کند.
بهترین زمان مصرف شیر برای کودکان چه موقعی است؟
برای بهترین اثرات شیر بر روی کودک، مناسب است قبل از خواب به او یک لیوان از این نوشیدنی مقوی را بدهید. همچنین، بعد از بیدار شدن و در زمان صبحانه نیز کودک میتواند شیر مصرف کند. مصرف شیر حداقل یک ساعت قبل از خواب، بر روی آرامش و خواب کودک تأثیر مثبت میگذارد. همچنین، در زمان صبحانه میتواند به تأمین کالری مورد نیاز کودک برای فعالیت و بازیگوشی کمک کند.
اگرچه شیر گاو حاوی مقدار کمی آهن است و کلسیم بیشتری دارد که ممکن است جذب آهن را در بدن کودک مختل کند، اما در صورتی که به کودک مکمل آهن میدهید، باید حداقل 2-4 ساعت بین مصرف شیر و مکمل آهن فاصله باشد. این اقدام میتواند کمک کند تا کودک از کمخونی و فقر آهن جلوگیری شود.
اگر کودک به شیر علاقه ندارد، چه کار کنیم؟
اگر کودک شما به شیر علاقه ندارد، این موضوع ممکن است برای شما چالش برانگیز باشد. اما مهم است که در این مواقع، او را به خوردن شیر مجبور نکنید، زیرا این اقدام ممکن است عکسالعمل منفی در او ایجاد کند. همچنین، حساسیت کودک نسبت به شیر نیز وجود داشته باشد که در این صورت اجبار به مصرف شیر مناسب نخواهد بود.
در عوض، به دنبال جایگزین هایی بگردید که حاوی کمترین میزان پروتئین، چربی و کلسیم باشند. میتوانید به عنوان جایگزین از غلات غنی شده با کلسیم، میوه های خشک یا سبزیجاتی با برگ تیر (مانند اسفناج، برگ چغندر و کاهو) استفاده کنید. همچنین، دانهها و آجیلها منابع مفیدی از کلسیم هستند. گوشت، ماهی، تخم مرغ، آجیل و حبوبات نیز میتوانند منابع خوبی از پروتئین باشند که حاوی مقدار معقولی چربی هستند. سیبزمینی، برنج و ماکارونی نیز میتوانند کمک به تأمین کربوهیدرات مورد نیاز بدن کودک کنند.
با توجه به این تنوع غذایی، به نظر میرسد که شیر یک منبع غنی از مواد مغذی و مفید برای رشد کودکان است. با این وجود، اگر کودک حساسیت به لاکتوز دارد، مشاوره با یک تغذیه شناس توصیه میشود. همچنین، میتوانید به جای شیر گاو، از شیر بز یا گوسفند نیز استفاده کنید؛ زیرا پروتئین موجود در این انواع شیرها به راحتی هضم میشود و دارای مقدار کمتری آلفا S1 کازئین میباشد.
سخن پایانی
شیر یکی از غذاهای حائز اهمیتی است که برای کودکان در طول روز توصیه میشود. این ماده غذایی دارای مقدار زیادی کلسیم، ویتامین A، ویتامین D و برخی از ویتامین های گروه B است که تأثیر بسزایی در رشد و توسعه سالم کودکان دارند. هرچند لازم است مراقب باشید که کودک شما مصرف شیر را بیش از 2.5 لیوان در طول روز افزایش ندهد، زیرا این ممکن است به یبوست در او منجر شود. به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی، شیر برای رشد استخوانها، تقویت دندانها و ارتقاء سلامت پوست و چشمان کودکان بسیار مفید است. با این حال، باید به میزان مصرف مناسب توجه کرده و از افراز مقدار توصیه شده خودداری کرد تا مشکلات ممکنه مانند یبوست به وجود نیاید.