دیفتری گوساله چیست؟ علت ابتلا+ علائم + روش های درمان

دیفتری یک بیماری واگیردار است که میان انسان و دام انتقال پیدا می‌کند. این بیماری حیطه حلق و نای دام را درگیر می‌کند و از ابتدای علائم آن، به اختلالات تنفسی اشاره می‌شود. دیفتری به عنوان یک عارضه از خانواده بیماری‌های سینوسی و ریوی شناخته می‌شود و اگر سیستم تنفسی و مجاری هوای دام با سایر باکتری‌ها درگیر شود، احتمال ابتلا به دیفتری افزایش می‌یابد.

دیفتری دام چیست؟
دیفتری یک عارضه باکتریایی است که دستگاه تنفسی و مجاری هوای دام را مبتلا کرده و از جمله علائم بارز آن، عفونت می‌باشد. باکتری کورینه باکتریوم دیفتری به عنوان عامل ابتلا به این بیماری شناخته می‌شود و این بیماری به صورت واگیردار انتقال می‌یابد. به منظور کنترل انتشار بین دیگر دام‌ها، گوساله‌های مبتلا باید در قرنطینه قرار گیرند.

باکتری فوزوباکتریوم نکروفوروم، محل پرورش اصلی این باکتری است که ابتدا در بخش‌های مختلف دهان حضور دارد و همچنین در دستگاه تناسلی و گوارشی نیز رشد می‌کند. احتمال سرایت بیماری دیفتری در دام‌ها، به ویژه گوساله‌ها، تا 2 درصد تخمین زده می‌شود.

علت ابتلا به بیماری دیفتری دام چیست؟  (راه‌های پیشگیری)
کورینه باکتریوم، عامل ابتلا به بیماری دیفتری، از طریق تماس با غشای مخاطی انتقال پیدا می‌کند. بنابراین، تمیز نگهداشتن محیط نگهداری دام و تفکیک غذای گوساله‌ها مورد توجه قرار گیرد. به طور مرتب به بهداشت دهان حیوانات پرداخته و جلوگیری از رشد عوامل عفونت ‌زا در محیط دهان تا حد امکان انجام شود.

1. بیماری دیفتری می‌تواند از طریق تلقیح گوساله‌های مبتلا به دیگر دام‌ها نیز منتقل شود. بنابراین، فرایند جفت‌گیری دام را کنترل نمایید تا تلقیح تصادفی باعث انتقال باکتری نشود.

2. ورود خون یا مایعات آلوده به بدن دام از طریق تماس مخاطی احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد. آسیب‌ها و جراحات فیزیکی دام‌ها را با دقت مورد نظر داشته باشید.

3. تغذیه با علوفه خشک در ناحیه دهان ممکن است زخم ایجاد کرده و احتمال ابتلا را چندین برابر کند.

4. به‌طور عمده، دیفتری در گوساله‌هایی که با مشکلات سوءتغذیه مواجه هستند، رخ می‌دهد. کنترل سلامت گوساله‌ها ضروری است زیرا هر بیماری عفونی آنها را ضعیف کرده و احتمال ابتلا به بیماری دیفتری را افزایش می‌دهد.

5. نشخوارکنندگان مبتلا به بیماری‌های خاص نیز در معرض خطر درگیری با دیفتری قرار دارند.

6. عفونت‌های دستگاه تنفسی و ابتلا به آنفولانزا دامی زمینه‌های مناسبی را برای ابتلا به دیفتری فراهم می‌کنند. گوساله‌های مبتلا به هرگونه بیماری عفونی در سیستم تنفسی فوقانی باید قرنطینه شوند.

بیماری تنفسی در گوساله چه علائمی دارد؟
نشانه‌های بیماری دیفتری در شرایط خفیف و مزمن از یکدیگر متفاوت هستند و اغلب در دستگاه تنفسی و گوارشی به نمایش درمی‌آیند. برخی از علائم این بیماری عبارتند از:
1. بی حالی
2. بی اشتهایی
3. تب
4. التهاب گلو
5. ضربان بالای قلب
6. پریشانی
7. عوارض پوستی
8. وجود ضایعات دیفتریک در دهان
9. ترشحات چرکی در بینی
10. نفس بد بو
11. فلجی

روش های درمان بیماری دیفتری در نشخوارکنندگان
درمان اولیه و اصلی برای بیماری دیفتری دام، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها است. زمان و دوز مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیر مهمی در نتیجه درمان دارد. برای درمان بیماری دیفتری در دام‌ها، حتماً با دامپزشک مشورت کنید. علاوه بر آنتی‌بیوتیک‌ها، برخی از داروهای زیر نیز برای این بیماری تجویز می‌شوند:

1. اکسی تتراسایکلین (موثر در برطرف کردن عفونت‌های ریکتزیایی)
2. پروکائین پنی‌سیلین (آنتی‌بیوتیک مهارکننده عفونت)
3. کتوپروفن (مسکن ضدالتهابی)
4. دگزامتازون (ضدالتهابی موثر برای مشکلات روده و تنفسی)
5. فلونیکسین (ضدالتهاب غیراستروئیدی)
6. تتراسایکلین (آنتی‌بیوتیک)

در شرایط حاد، اگر مسیر تنفسی دام مختل شده باشد، لازم است آن را باز کرده و به گوساله پادتن تزریق شود تا سم آزاد شده از باکتری کورینه باکتریوم جمع شود. اگر پس از درمان، دام همچنان مشکل تنفسی داشت، می‌توانید کمی دی‌متیل‌سولفوکسید را به آب نوشیدنی آن اضافه کنید، این ماده می‌تواند التهاب را کاهش دهد.

عوارض بیماری دیفتری در نشخوارکنندگان کدامند؟
در صورتی که بیماری دیفتری در دام‌ها به صورت مزمن باشد، عوارض زیر ممکن است رخ دهد:
1. عارضه قلبی
2. مشکلات کلیوی
3. فلجی
4. ایجاد زخم و نکروز در حنجره (مردن سلول‌های بافت مخاطی حنجره که در برخی موارد کشنده نیز می‌باشد)