دلایل کاهش شیر در گاوها کدام اند؟
یکی از علل اصلی که افراد تصمیم به پرورش گاو می‌گیرند، به دنبال بهره وری از شیر آنها است. با این حال، گاهی اوقات ممکن است مواجه به شدت کاهش تولید شیر گاو شود. دلایل کاهش تولید شیر گاو با توجه به نژاد گاو و شرایط نگهداری متنوع است و برای حل این مسأله، نیاز به دقت و توجه ویژه داریم. بررسی دقیق تر این مسئله نشان می‌دهد که دلایل کاهش تولید شیر گاو می‌تواند متنوع باشد. این امر ممکن است به دلیل نژاد خاص گاو، مشکلات تغذیه‌ای، یا شرایط نگهداری ناصحیح اتفاق بیافتد. به عنوان یک دامدار مسئول، اهمیت دارد که به همه این عوامل با دقت توجه کرده و به مشکل احتمالی پیش آمده پاسخگو باشیم.
با داشتن دقت کافی نسبت به موضوع، می‌توانیم مشکل کاهش تولید شیر گاو را با مدیریت مناسب و اقدامات تصحیحی حل نموده و به بهره‌وری بهتری از دام‌های پرورشی خود دست یابیم. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی علت های کاهش شیر در گاوها بپردازیم.
شایع ترین علت های کاهش شیر در گاوها چیست؟
به عنوان یکی از راه‌های تولید شیر و پرورش گاو، مواجه شدن با کاهش تولید شیر این حیوان می‌تواند بر اثر عوامل متنوعی اتفاق بیافتد. از جمله علل رایج می‌توان به بیماری‌هایی مانند کتوز و اسیدوز اشاره کرد که می‌توانند تولید شیر را کاهش دهند. همچنین، عوامل تغذیه‌ای مانند کمبود علوفه و خشکسالی نیز می‌توانند باعث کاهش شیر گاوها شوند.
علاوه بر این عوامل، موارد دیگری نیز وجود دارند که ممکن است به کاهش تولید شیر گاوها منجر شوند. به عنوان مثال، شرایط نگهداری نامناسب، ژنتیک و نژاد گاو، و همچنین برخورد ناپسند افراد با این حیوانات از جمله عواملی هستند که می‌توانند تأثیرگذار باشند. با این حال، با دانش درست در مورد دلایل کاهش تولید شیر و اتخاذ اقدامات مناسب، می‌توان بهبودی در میزان شیر تولیدی این حیوانات را مشاهده کرد.
1. استرس گرمایی
یکی از علل شایع کاهش تولید شیر در گاوها، استرس ناشی از گرمای نامناسب محیط نگهداری آنها است. با اینکه می‌توان با استفاده از فن‌ها و دستگاه‌های خنک کننده، میزان گرمای محیط را تنظیم کرد، اما این شرایط می‌توانند بر سلامت گاو و تولید شیر آن تأثیر منفی داشته باشند. این تأثیرات منفی ممکن است تا حدود 8 هفته در گاو باقی بماند و باعث مشکلاتی در تغذیه و تولید شیر آن شود.
2. ناباروری
یکی دیگر از دلایل رایج کاهش تولید شیر در گاوها، ناباروری این حیوانات است. در نتیجه ناباروری، میزان تولید شیر گاوها کاهش می‌یابد. گاوها معمولاً تا 3 ماه پس از زایمان، بیشترین مقدار شیر را تولید می‌کنند. دلیل این موضوع نیز آمادگی بالای آنها برای باروری در این دوره است. ناباروری ممکن است ناشی از بیماری‌هایی مانند عفونت رحم و کیست لوتئال باشد. با درمان این بیماری‌ها می‌توان تولید شیر گاوها را افزایش داد.
3. ورم پستان
عفونت مزمن در غدد پستانی گاوها می‌تواند باعث از بین رفتن سلول‌های سوماتیک شود که این اتفاق معمولاً مرگبار بوده و برای گاو بسیار خطرناک است. عفونت مزمن در غدد پستانی، از جمله دلایل کاهش شیر گاو است. این بیماری شایع در گاوها علائم مشخصی دارد، از جمله تورم و قرمز شدن پستان‌ها، مشاهده لخته‌های چرکی و عفونت در شیر گاو. برای درمان این بیماری، آنتی‌بیوتیک‌های قوی تجویز می‌شوند و دوره درمان نسبتاً طولانی است. شیر این گاوها تا پایان دوره درمان و خروج کامل دارو از بدن، قابل مصرف نیست.
4. لنگیدن
بروز مشکلات مختلف در پا، از جمله عفونت پا و هر نوع مشکلی که باعث ناباروری این حیوان شود، جزو دلایل کاهش شیر گاو است. در صورت وجود بیش از حد موادی مانند کربوهیدرات در تغذیه گاو، ناحیه شکمی این حیوان اسیدی شده و این باعث لنگیدن گاو می‌شود. این اتفاق در نهایت می‌تواند با کاهش شیر گاو و خروج آن از دسته گاوهای شیرده منجر به خاج شدن آن شود.
5. شلوغی محیط نگهداری حیوان
در برخی از مزارع دامداری، وجود ازدحام و شلوغی در محیط نگهداری می‌تواند عاملی باشد که به کاهش تولید شیر گاوها منجر می‌شود. این شلوغی به ویژه در زمان تغذیه گاوها مشکلاتی ایجاد می‌کند، زیرا برخی از گاوها، به ویژه گاوهای جوان، ممکن است سهم کمتری از علوفه و کاه دریافت کرده و در نتیجه نتوانند مقدار شیر مطلوبی تولید کنند. شلوغی محیط همچنین می‌تواند در زمان دوشیدن شیر نیز به یک مشکل تبدیل شود.
6. وضعیت بدنی گاوهای شیرده
گاوهایی که به تازگی وارد دوره شیردهی شده‌اند، در ابتدا ممکن است توانایی کنترل انرژی و تولید شیر کافی را نداشته باشند. بنابراین، کمبود انرژی در گاوهای جوان یکی از دلایل اصلی کاهش تولید شیر است که نیاز به توجه دارد. در این حالت، تعادل انرژی آنها منفی شده و گاو تا حدی ضعیف می‌شود. منبع تولید شیر در گاوهای جوان عمدتاً از بافت‌های چربی است که در بدن آنها وجود دارد. حالا فرض کنید که به دلیل کمبود انرژی، این چربی‌ها سوزانده شده و از بین رفته‌اند. در این صورت، میزان تولید شیر گاوها به شدت کاهش می‌یابد و انتظارات نسبت به تولید شیر از سوی گاوها به خوبی برآورده نمی‌شود.
روش های پروار کردن گاوهای شیرده
رعایت اصول خاصی در پرورش گاوهای شیرده می‌تواند منجر به افزایش تولید شیر آنها شود. در شرایط خاص مانند دوره‌های خشکی، اهمیت دارد که گاوها به وضعیت مطلوب گذشته باز گردند. اگر گاوها همواره تغذیه مناسب و مراقبت بهینه را دریافت کنند، تولید شیر آنها کاهش نخواهد یافت. به عبارت دیگر، یکی از دلایل اساسی کاهش تولید شیر گاوها به تغذیه نادرست آنها برمی‌گردد. بنابراین، بررسی کیفیت کاه و علوفه مصرفی دام به صورت دوره‌ای و شناسایی و استفاده از بهترین خوراک برای افزایش شیر گاو می‌تواند تأثیر مثبتی در تولید شیر داشته باشد.
تهیه علوفه حاوی ذرت
کاهش کیفیت تغذیه گاوها و حذف یا کاهش مواد مغذی مانند ذرت از جزء تغذیه‌ای آنها، می‌تواند باعث عدم تأمین انرژی مورد نیاز گاوها شود. ذرت یکی از مهم‌ترین مواد غذایی است که به افزایش انرژی گاوها و تولید شیر آنها کمک می‌کند. در صورت کمبود ذرت در رژیم غذایی گاوها، انرژی مورد نیاز تأمین نمی‌شود و به عبارت دیگر، کمبود این ماده مغذی می‌تواند به کاهش تولید شیر منجر شود. علاوه بر این، نشاسته موجود در دانه‌های ذرت به هضم آسان‌تر غذا توسط گاوها کمک می‌کند. طبق تجربه، باکتری‌های موجود در روده گاوها، دارای توانایی کمتری برای هضم مواد غذایی غیر از ذرت هستند. بنابراین، با مشورت دامپزشک، می‌توانید میزان مناسبی از ذرت را با سایر علوفه های مصرفی گاوها ترکیب کرده و از این طریق، با عوامل و دلایل کاهش تولید شیر گاوها مقابله نمایید.
انتقال گاوها به گله شیردوشی
روش انتقال گاوهای جوان که در دوران ابتدایی شیردهی قرار دارند، برای افزایش تولید شیر گاوها نقش بسیار حیاتی دارد. این انتقال باید به طور تدریجی صورت گیرد زیرا ورود ناگهانی گاوها به گله می‌تواند باعث استرس در آنها شود و این موضوع منجر به کاهش تولید شیر گاوها می‌شود. همچنین، در خصوص فضایی که گاوهای شیرده برای تغذیه در گله شیردوشی دارند، باید مراقبت کافی صورت گیرد. بهترین روش اختصاص یک محدوده تقریباً 40 اینچی به هر یک از گاوهای شیرده است. همچنین، فراهم کردن شرایط استراحت و آرامش برای گاوها در گله می‌تواند به افزایش تولید شیر آنها کمک کند.
یکی از دلایل کاهش تولید شیر گاوها، شروع دوشیدن شیر آنها در زمان نامناسب است. بهتر است این کار را 3 هفته قبل از زایمان یا 3 هفته پس از زایمان گاوها انجام داد. علاوه بر این، تغذیه مناسب یکی از عوامل اساسی افزایش تولید شیر گاوها است. بنابراین، تنظیم غذای متناسب با حاویت مواد مغذی مختلف از جمله کربوهیدرات‌ها و فیبر، می‌تواند به جلوگیری از کاهش تولید شیر گاوها کمک نماید.
نگهداری از گاو شیرده در دوران کم آبی
بعضی از نقاط ایران، به لحاظ اقلیمی و به طور طبیعی، دارای شرایط آب و هوایی گرم و خشک هستند. شهرهایی که در نزدیکی بیابان قرار دارند و خشکسالی در آنها بیشتر است. بدیهی است که در مناطق با کمبود آب، علوفه و غذای کافی برای گاوها فراهم نیست. برای جلوگیری از کاهش تولید شیر گاو باید راه حلی پیدا کنیم. خشکسالی نه تنها در دامداری‌ها بلکه در تمامی فعالیت‌ها و مسائل اثرات منفی دارد. یکی از روش‌های مقابله با این مشکل، تهیه تفاله و ضایعات غذایی دیگر است که هزینه کمتری نسبت به کاه و علوفه و ذرت دارد.
به طور کلی، یک فرمول بسیار ساده برای تنظیم تغذیه مناسب گاوها وجود دارد. به این صورت که در ترکیب غذایی گاوها از 55 درصد علوفه و کاه و 45 درصد کنسانتره طبیعی استفاده کنید. عدم توجه به این مسئله نیز می‌تواند یکی از عوامل کاهش تولید شیر گاوها، به‌ویژه در دوران کم آبی، باشد.
