اسهال گاوی چیست و چه علائمی دارد؟ | روش های درمان + پیشگیری

ویروس اسهال ویروسی گاو (BVD) یکی از شایع ترین بیماری های گاوی است که توسط ویروس اسهال ویروسی گاو (BVDV) ایجاد می‌شود. این ویروس باعث بروز عفونت‌های گسترده در گله‌های گاو می‌شود و بسیاری از گاوها در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. برای گله‌های حساس، بیماری اسهال ویروسی گاو ممکن است عوارض جدی و هزینه‌ بر باشد. در ادامه به صورت کامل به علائم، روش های درمان و پیشگیری از بیماری اسهال گاوی در گله خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.

علائم بیماری اسهال ویروسی گاو
علائم بیماری اسهال ویروسی گاو (BVD) وابسته به وضعیت ایمنی حیوانات و نوع ویروس است. علائم این بیماری معمولاً در دوره حدود سه تا پنج روز پس از عفونت آغاز می‌شود. در صورتی که حیوانات حساس (که واکسینه نشده‌اند) به این ویروس آلوده شوند، ممکن است بیماری به صورت شدید و حاد با علائم زیر ظاهر شود:

1. دمیدگی
2. اسهال دارای خون
3. زخم‌های دهان
4. تب شدید (بین 105 تا 107 درجه فارنهایت)
5. مرگ و میر در برخی از حیوانات آلوده ممکن است در طی یک یا دو هفته روی دهد، در حالی که برخی دیگر بهبود می‌یابند. گاهی اوقات حیوانات به طور ناگهانی و قبل از ظهور علائم دیگر می‌میرند. از آنجا که بیماری اسهال ویروسی گاو (BVD) ناشی از ویروسی است، درمان با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها بی‌اثر است.

در صورت بهبود حیوانات باردار، ممکن است در مدت حدودی 2 تا 4 هفته پس از ابتلا به بیماری، به سقط جنین بی‌ایجاد شود، به ویژه اگر حاملگی در دومین سه ‌ماهه اتفاق بیفتد. گاوهایی که در سه‌ماهه اول بارداری به این بیماری مبتلا می‌شوند، ممکن است مرگ زودرس جنین را تجربه کنند.
هنگامی که گاوها به خوبی واکسینه می‌شوند (که امروزه روش رایجی است)، میزان استرس آنها کاهش می‌یابد.

بیماری در گاوهای واکسینه شده معمولاً با شدت کمتری ظاهر می‌شود، و علائم محدودی ممکن است مشاهده شود از جمله سقط‌های منفرد و یا تولید مثل متکرر. با این حال، گاوهای واکسینه شده ممکن است در طول دوره حاملگی (معمولاً بین 60 تا 120 روز) به ویروس قرار بگیرند و بنابراین، گوساله‌های متولد شده ممکن است به عنوان گوساله‌های آلوده به این بیماری به دنیا آیند.

 

بیشتر بخوانید: تب شیر در گاو چیست؟

اسهال ویروسی گاو چه پیامدهای اقتصادی را به همراه دارد؟
بیماری اسهال ویروسی گاو (BVD) یکی از مشکلات جدی در صنعت دامداری است که پیامدهای اقتصادی قابل توجهی دارد. بیماری BVD باعث سقط جنین، ناباروری، و مرگ جنینی می‌شود، که منجر به کاهش قابل توجهی در عملکرد باروری و افزایش زایمان زودرس می‌گردد. این عوارض به ویژه زمانی مشهود می‌شوند که یک یا چند حیوان ناقل ویروس BVDV در گله وجود داشته باشند.

حضور گوساله‌های ناقل و آلوده (PI) نیز یکی از مسائل جدی در مواجهه با این بیماری است. این گوساله‌ها ممکن است تا آخر عمر دارای ویروس BVD باشند و به عنوان منابع انتقال این بیماری به سایر حیوانات عمل کنند. این موضوع باعث افزایش شدید در هزینه‌های بهداشتی و مراقبتی گاوها می‌شود.
بنابراین، بیماری BVD به عنوان یکی از پرهزینه‌ترین بیماری‌ها در بین گاوها شناخته می‌شود. از دیگر پیامدهای اقتصادی این بیماری می‌توان به کاهش تولید شیر و رشد، هزینه‌های درمانی طولانی مدت، و آسیب به سیستم ایمنی بدن گاوها که باعث افزایش ابتلا به بیماری‌های دیگر نیز می‌شود، اشاره کرد. بنابراین، کنترل و پیشگیری از این بیماری اهمیت بسیاری دارد و استفاده از روش‌های واکسیناسیون، مدیریت مناسب گله، و اقدامات بهداشتی منظم می‌تواند به کاهش اثرات منفی اقتصادی این بیماری کمک کند.

روش های انتقال اسهال گاوی یا BVD
ویروس BVD از طریق تماس مستقیم با حیوانات آلوده یا از طریق محیط آلوده انتشار می‌یابد. حیوانات در معرض این بیماری قرار می‌گیرند اگر با حیواناتی که اخیراً آلوده شده‌اند یا به طور مداوم آلوده هستند (ناقل)، تماس داشته باشند. همچنین، انتقال این ویروس از طریق حشرات آلوده مانند سطل‌های آب، غذای گوساله، تجهیزات IV، لباس‌ها یا افراد و وسایل حمل‌ونقل گاو آلوده نیز امکان‌پذیر است.
گاوها در هر سنی قابلیت ابتلا به عفونت حاد را دارند، اما به دلیل اثر موثر آنتی‌بادی‌های آغوز در پیشگیری از عفونت در حیوانات جوان، بیماری به ندرت قبل از 3 ماهگی دیده می‌شود. علاوه بر این، حالت ناقل (ناقل PI) تنها در رحم ایجاد می‌شود و ناقلان PI می‌توانند برای مدت طولانی ویروس را منتقل کنند بدون اینکه علائم بالینی را نشان دهند.

روش های شیوع بیماری اسهال گاوی به گله
چگونگی ورود ویروس BVDV به گله‌ها می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی اتفاق بیافتد:

1. خرید حیوانات از بازار حراج: یکی از راه‌های شایع برای ورود ویروس BVDV به گله، خرید حیوانات از بازار حراج است. این حیوانات در زمان حمل و نقل و ورود به مزرعه با استرس زیادی مواجه می‌شوند که این استرس می‌تواند منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن آنها شود. این حیوانات ممکن است در حین ورود به مزرعه ویروس را به سایر حیوانات منتقل کنند.
2. ورود مستقیم حیوانات به گله بدون قرنطینه: اگر یک حیوان جدید وارد گله شود و قبل از اضافه شدن به گله به مدت کافی در قرنطینه قرار نگیرد، احتمال وارد شدن ویروس BVDV به گله وجود دارد.
3. ناقلین BVDV: حیوانات ناقل ویروس BVDV می‌توانند ویروس را به گله منتقل کنند. این حیوانات ممکن است حتی پس از انجام برنامه‌های واکسیناسیون، ویروس را منتقل کنند که این موضوع تاثیر منفی بر اهداف پیشگیری از بیماری می‌گذارد.
4. منابع دیگر: اگرچه بسیار نادر است، اما ویروس BVDV ممکن است از طریق منابع دیگری مانند منی موسسات اصلاح نژاد مصنوعی وارد گله شود. این سازمان‌ها معمولاً تمامی گاوهای خود را برای عفونت BVD غربالگری می‌کنند، اما با این حال، این اتفاق بسیار نادر است.

اقدامات بعد از شیوع بیماری اسهال گاوی در گله
در صورت ورود ویروس BVDV به گله، اقدامات زیر باید انجام شود:

1. ایجاد برنامه واکسیناسیون: برنامه‌های واکسیناسیون قوی برای جلوگیری از شیوع و انتقال ویروس BVDV باید انجام شود. واکسیناسیون به عنوان یکی از ابزارهای مهم در کنترل بیماری‌های ویروسی در گله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند تأثیر مثبتی در کاهش شیوع بیماری داشته باشد.
2. مانیتورینگ و آزمایش‌های عفونت: گاوهایی که در معرض ویروس قرار دارند و احتمال دارد گوساله‌های ناقل را به دنیا آورند، باید شناسایی و از گله خارج شوند. برای این منظور، آزمایش‌های عفونت مداوم بر روی گوساله‌ها باید انجام شود، به‌طوری‌که در صورت شناسایی گوساله‌های ناقل، آنها به سرعت از گله خارج شوند.
3. جدا کردن گوساله‌های ناقل: اگر گوساله‌های ناقل ویروس BVDV شناسایی شوند، بهتر است آنها را از گله جدا کنید. این اقدام باعث جلوگیری از تداوم بیماری در گله و کاهش شیوع بیماری می‌شود.
4. مراقبت و کنترل محیط: محیط محل نگهداری و مراقبت از حیوانات باید به‌طور مداوم تمیز و ضدعفونی شود، و تمامی تجهیزات و وسایلی که ممکن است منبع انتقال ویروس باشند، باید به‌طور منظم تمیز شوند و از استفاده در گله‌های سالم خودداری شود.

روش های جلوگیری از ورود مجدد ویروس اسهال گاوی به گله
برای جلوگیری از ورود مجدد ویروس BVDV به گله، اقدامات زیر باید انجام شود:

1. واکسیناسیون: واکسن BVD یکی از روش‌های اصلی برای پیشگیری از بروز این بیماری است. با استفاده از واکسن‌های مناسب، می‌توان ایمنی گله را برای جلوگیری از ابتلا به BVD تقویت کرد. این واکسن‌ها می‌توانند برای تمامی گاوهای گله مناسب باشند و باید به مواقع مناسب تزریق شوند.
2. استفاده از امنیت زیستی: حیوانات را بین مزرعه‌ها با استفاده از کامیون‌های مخصوص و به‌صورت مستقیم منتقل کنید. در صورت مشاهده هر گونه بیماری، باید حیوانات مبتلا را فوراً از گله خارج کرده و با دامپزشک مشاوره کنید تا برنامه‌ای برای تشخیص و درمان بیماری تعیین شود.
3. مدیریت محیطی مناسب: حفظ محیط محل نگهداری و مراقبت از حیوانات از اهمیت بالایی برخوردار است. تمیزی و ضدعفونی منظم محیط و استفاده از تجهیزات و وسایل شخصی مستقیماً مرتبط با حیوانات برای جلوگیری از انتقال ویروس BVDV بسیار مهم است.
4. مشاوره با دامپزشک: همواره مشاوره و همکاری با دامپزشک مورد اهمیت است. دامپزشک می‌تواند راهنمایی‌های لازم را برای پیشگیری از ورود مجدد ویروس BVDV به گله ارائه کند و در صورت لزوم، برنامه‌های درمانی مناسب را تعیین کند.